Najave i informacije

PAVLE SOLARIĆ.07.08.1779. - Velika Pisanica 18.01.1821. - Venecija

Rođen je u Velikoj Pisanici ,nedaleko Bjelovara u uglednoj porodici koja je dala šest sveštenika Srpske pravoslavne crkve.U pitomu Bilogoru Solarići su početkom 18 vijeka stigli iz Bosne.
Porodično okruženje omogućilo mu je da uz srpske čita i strane knjige. Stoga je ovladao njemačkim i latinskim jezikom.
 
Pretpostavlja se da je školovanje započeo u Križevcima a potom u zagrebačkoj gimnaziji.
Pouzdano se zna da je školovanje nastavio u Sremskim Karlovcima, duhovnom središtu Srba prečana.
Obilazio je fruškogorske manastire željan znanja.Naučio je slavenosrpski,latinski,njemački te se u potpunosti upoznaje sa srpskim narodnim jezikom.
Odlazi u manastir Orahovicu koji je predstavljao duhovno središte Srba Slavonske Podravine i Baranje.Manastir je bio bogat rukopisnim knjigama knjigama.Obzirom da su kaluđeri i arhimandriti govorili njemački i latinski ,u tom smislu samo je napredovao.
Iz Orahovice vraća se u rodnu Bilogoru.Obraća se pismom Mitropolitu karlovačkom Stratimiroviću i moli ga za pomoć kako bi nastavio školovanje.Molba mu je uslišena te u zagrebačkoj Kraljevskoj akademiji završava studij filozofije i prava.Odlazi u Italiju,u Padovu, s ciljem da se posveti književnosti i nauci.
 
U Padovi se u decembru mjesecu 1803 susreće sa Dositejem Obradovićem i Atanasijem Stojkovićem što je na njega imalo veliki utjecaj.
Iste godine odlazi u Veneciju u centar štamparstva i velike te značajne biblioteke.
U to vrijeme u Veneciji živi znatan broj Srba veletrgovaca i brodovlasnika (pomorska trgovina imala je tada ogroman značaj obzirom da je kontinent vapio za komunikacijama u vidu prometnica)koji su stegli znatno materijalno bogatstvo.
Pavle je bio čest gost u njihovim domovima.Zaposlio se u štampariji Pane Teodisija gdje provodi 18 godina i radi kao korektor.
Ogromna je njegova zasluga u štampanju prve srpske geografije koju je nazvao "Novo graždansko zemljopisanije" i preveo je sa njemačkog jezika.Njegovi predgovori Zemljopisaniju i Ključiću,kao i sami spisi odjeknuli su u ondašnjoj srpskoj javnosti.Pismom mu se oduševljeno obraća Dositej Obradović.
Nažalost,1806 oboljeva od tuberkuloze.Poznato je da je tada prijateljevao sa jednim od najbogatijih ljudi svijeta,Englezom Frederikom Nordom,koji je obnašao dužnost guvernera Cejlona i čiji otac je bio predsjednik engleskog parlamenta.Kao izraz prijateljstva Solarić piše znamenitu knjižicu "Rimljani slavenščujući"(1818) gdje lingvistički i etimološki utvrđuje da u latinskom jeziku postoje mnoge riječi koje imaju korijen u starosrpskom koji on naziva Veto-srpski.
Počeo je intezivno da se bavi i poezijom, te uprkos bolesti ostaje vedra duha.
 
1808. se iz Trsta upućuje u Beograd,ali se na putu u Karlovcima njegovo stanje pogoršava.Živi kod rođaka prikovan za krevet.Pored bolesti nastavlja da piše i radi na svom glavnom djelu"Jeroglifci"koju nažalost nije završio.Objavljeni su samo neki odlomci.
Dakle, Pavle je pjesnik, prevodilac, reformator srpskog jezika i pravopisa, filolog i utemeljitelj srpske terminologije u više naučnih disciplina. Sačinio je jednu od prvih srpskih bibliografija i jednu od prvih historija štamparstva,"Pomenik knižeski"(1810).
Prevodio je filozofske, geografske, historijske i druge tekstove i spise.
Nažalost Solarić je dugo bio zaboravljen, prije svega kao pjesnik. U nedavnim vremenima otkriven je javnosti njegov ogroman značaj u razvoju srpskog naroda.
Pavle Solarić je umro na Bogojavljenje, 18. januara 1821. u Veneciji. Na žalost i sramotu "vascelog srpstva" ne zna mu se za grob,niti je igdje sačuvana neka slika ili portret ovog velikog i značajnog Srbina.